Onderzoek naar sekse-specifieke geneeskunde: "Een noodzakelijke stap richting preciezere geneeskunde"
8 March 2025
Van "Diverse Bodies" naar "Seksespecifieke Geneeskunde"
"Toen ik de literatuur begon te bestuderen, ontdekte ik dat de term 'Diverse Bodies' het probleem van 'seksespecifieke geneeskunde' niet echt dekt zoals het momenteel in onderzoek wordt benaderd", legt Vaessen uit. "Seksespecifieke geneeskunde is eigenlijk een essentiële voorwaarde voor een preciezere uitoefening van de geneeskunde, een doel dat ook wordt nagestreefd door Nederlandse onderzoekers en beleidsmakers."
Barrières voor implementatie
Vaessen ontdekte echter dat er nog steeds een aanzienlijke kloof bestaat tussen bestaande wetten en regelgeving in Nederland en de daadwerkelijke toepassing van seks- en genderaspecten in biomedisch onderzoek in het buitenland. In de literatuur vond ze een aantal barrières die de aanhoudende kloof tussen beleid, wetgeving en praktijk verklaren, zoals overtuiging, houding en kennis. Bovendien bleek dat leiderschap, terminologie, kennis en training ook allemaal verbetering behoeven. Dit voorlopige onderzoek sluit aan bij een groeiende kennisagenda binnen de geneeskunde zelf: In Nederland onderzoekt ZonMw, de financier van medisch onderzoek, ook de stand van zaken binnen programmalijnen van hun instituut.
Onderzoek toont aan dat zowel wetenschappers als beleidsmakers een cruciale rol spelen. De vraag is: op welk punt ligt de verantwoordelijkheid bij wie? En zijn ze zich bewust van elkaars rollen?Jannet Vaessen, Senior Onderzoeker bij Recht voor Gezondheid en Leven
De kracht van een interdisciplinair consortium
Voor de verdere ontwikkeling van een onderzoeksagenda benadrukt Vaessen de noodzaak van samenwerking tussen onderzoekers en beleidsmakers in een interdisciplinair consortium. "Onderzoek toont aan dat zowel wetenschappers als beleidsmakers een cruciale rol spelen. De vraag is: op welk punt ligt de verantwoordelijkheid bij wie? En zijn ze zich bewust van elkaars rollen? Binnen Law for Health and Life willen we de dynamiek tussen regelgeving en praktijk in verschillende stadia van biomedisch onderzoek analyseren, in samenwerking met gezondheidsprofessionals en beleidsmakers. We zijn ook ervan overtuigd dat deze onderzoeksagenda zou profiteren van een historisch component. Het recht biedt aanknopingspunten: Welke juridische doctrines, zoals geïnformeerde toestemming, patiëntenrechten en aansprakelijkheid, kunnen bijdragen aan het verankeren van seksespecifieke geneeskunde? We hopen dat het combineren van disciplines nieuwe inzichten oplevert."
De volgende stappen
In vervolg op dit eerste voorlopige onderzoek om een nieuwe onderzoekslijn uit te stippelen, heeft de Stichting Voor Vrouwen Door Vrouwen hun steun toegezegd om een onderzoek te starten naar hoe de beleidsrelevantie van deze nieuwe onderzoekslijn kan worden gewaarborgd door middel van een interviewstudie met biomedische wetenschappers in de komende maanden om de casus en onderzoeksvragen verder te definiëren. "Deze eerste stappen om onderzoek te verkennen geven ons echt de basis om deze onderzoekslijn naar een volwaardig programma te tillen", legt Jannet uit. "Vandaag markeren we de gelegenheid van Internationale Vrouwendag; we moeten niet vergeten dat toegang tot hoogwaardige zorg een recht is dat voor alle mensen even bereikbaar moet zijn. Hopelijk kunnen we helpen om dat te realiseren!"